Dokuma Kumaş Özellikleri ve Tarihçesi
Dokuma kumaşı oluşturan ipliklerden dikey olanına atkı, yatay olanına da çözgü denilmektedir.
En az iki iplik sisteminin birbirleriyle belli bir düzen içinde ve dik açı oluşturarak bağlantı yapmalarıyla üretilen esnek olmayan ile sağlam yapılara sahip tüm tekstil ürünlerine dokuma kumaş denir.
Dokuma Kumaşların Tarihçesi
Dokunmuş kumaşların tarihçesi M.Ö. 6500 yılında kullanıldığına dair arkeolojik bulguların mevcut olması, iki iplik sistemiyle tekstil yüzeyi oluşturma metodu olan dokumacılığın günümüzden en az 8000 yıl kadar önceleri de bilindiğini ortaya koymaktadır. Neolitik taş devrine ait olan ve karbonlaşmış halde bulunan bu eski dokuma kumaşlara yurdumuzda yapılan kazılarda da rastlanmıştır.
Bu gün bildiğimiz dokuma formundan farklı olmayan ilk kumaşların, hasır örme tekniğinden esinlenerek ortaya çıktığı da öne sürülmektedir. İki iplik sisteminin birbiri içerisinden örgü oluşturacak şekilde ve birbirine 90 derecelik açı yapacak şekilde geçirilebilmesi için, çözgü sistemi düşey olarak asılmakta, atkılar ise bunların arasında elle geçirilmekteydi. Bu durumda dokuma düzlemi önceleri düşey olarak kullanılmıştır. Bu ilkel dokuma tekniğinin gelişim göstererek dokuma tezgâhı haline dönüşmesi M.Ö. 4000 yıllarına rastlamaktadır.
 |
| Arkeolojik çalışmalara göre ilk insan elbisesi |
Dokuma Kumaşların Genel Özellikleri Nelerdir
- Her mevsime göre kumaşlar üretilebilmektedir.
- Yüzey yapıları göre gözeneksiz, seyrek ve açık olabilir.
- Tülbent gibi hafif olabildikleri gibi paltoluk gibi ağır kumaşlarda olabilir.
- Elastik iplikler kullanılmadıkça sabit ve esnemez yapıdadır.
- Tutum oranları, kullanılan ipliğin cinsine, uygulanan apre işlemine ve ipliklerin sıklığına göre değişkenlik gösterir.
- İpliklerin arasındaki mesafeler az olduğundan dolayı sağlamdır.
- Her türlü elyaftan birçok dokuma kumaş çeşidi ipekli, pamuklu, polyester gibi üretilebilir.
- Kumaş örgüsü ve iplik türü değiştirilebilir olduğundan dolayı farklı desenlerde ve türlerde kumaşlar üretilebilmektedir.
- Buruşma özelliği fazladır, genellikle ütülenme isteyen kumaşlardır.
- Pantolon, gömlek ve mont gibi kıyafetlerde oldukça sık kullanılır.
Dokuma Kumaşlara Ait Ayrıntılı Özellikler
- Dokuma kumaşlar çözgü ve atkı ipliklerini, dik açılarda birleştiren basit ya da kompleks yapılı dokuma makinelerinde üretilir.
- Atkı ve çözgü sıklıkları çok değişken olabilir; Vual: 44 iplik, Poplin: 100 iplik.
- Her iklim koşuluna uygun kumaş üretilebilir.
- Yüzey yapısı açık, seyrek veya gözeneksiz olabilir. Tülbent, montluk, pantolonluk.
- Çok hafif olabilecekleri gibi, çok ağır da olabilirler: 50-60 g/m² Vual, 25000-30000 g/m² halı gibi
- Stabillerdir, esnemeleri örmeye kıyasla yok denecek kadar azdır.
- Çekmeleri dokuma örgüsüne bağlı olarak değişir; ancak örmeye göre düşük miktardadır. İplik sıklıkları önemlidir.
- Tutum özellikleri; iplik cinsine, iplik sıklığına ve uygulanan bitim işlemlerine göre değişir, diğer tekstil yüzeylerine göre serttir.
- İplikler arasındaki mesafe az olduğu için sağlamdır.
- Her çeşit elyaftan pek çok çeşit dokuma türü yapılabilir.
- Örgü çeşidi değiştirilerek farklı desenlendirme ile sınırsız türde kumaşlar oluşturulabilir.
- Elastik iplikler kullanılmadığında esneklik çok azdır ve en az esneme çözgü yönünde, en çok esneme ise 45 derece açılık kısımdadır.
- Buruşma eğilimleri genelde yüksektir. Buna karşılık ütü tutma özellikleri yüksektir.
- Stabiliteleri nedeni ile konfeksiyonda daha kolay kesim ve dikim özellikleri gösterirler.
- İplik sistemlerinin sayısı: çözgü iplik sistemi ve atkı iplik sistemi olmak üzere ikidir.
- Elastikiyet ve esneklik: Verev yönde elastikiyet ve esneklik vardır. Atkı ipliği yönünde az; çözgü ipliği yönünde ise hemen hemen hiç yoktur.
- Nem çekme özelliği: Dokuma kumaşlar örgü yüzeyli kumaşlara oranla daha az nem çekerler.
Hiç yorum yok