Şile Bezi Nedir?

Şile’ de yaklaşık bir asır önce ipekçilik, daha sonra da keten dokumacılığı yapıldığı bilinir. Ketenciliğin yorucu olması ve üretimin düşmesi ile 90’ lı yıllardan itibaren pamuk ipliğinden dokumacılık başlamıştır.

Diğer pamuklu bezlerden onu ayıran benzersiz dokusu, dokuması, farklı ve otantik özelliği olduğu için biz ona Şile Bezi diyoruz. Onun yeryüzünde bir benzeri daha yok.

Üretiminde atkı ve çözgü ham maddesi olarak 0 numara kıvrak ismi verilen bükümlü pamuk ipliği kullanılır. Dokumacı, iplikleri kelepler halinde alır. Bunları Çiriş denilen ve ölçüsü atalardan gelen yöntemle, el ve göz melekesi ile hazırlanan un çorbasında Bakır kazanlarda kaynatılır. Kelepler, kaynayan un çorbası içinde itina ile karıştırılarak un çorbasının pamuğun dokusuna iyice işlemesi sağlanır. Kuruyan çileler çıkrıklarda masuralara sarılır ve dokuma evresine geçilir. Dokunan bezler kireç kaymağına batırıldıktan sonra denizde yıkanıp kumlar üzerine serilerek kurutulur. Şile bezini benzer diğer bezlerden ayıran en önemli özelliği hem atkısının hem de çözgüsünün kıvrak iplikten yapılmış olması ile oluşan etamin gibi bürümcük dokusudur. Şile bezinin özgün rengi bej olmakla birlikte beyaz ve boyanan iplerin çeşitli renklerinden de olabilmektedir.

200’ ün üzerinde Şile bezi el sanatları motifi olduğu bilinir. Şile Bezi ile üretilen elbise ve bluz modellerinin bazılarında kenarlar oya işlemesi ile süslenir.

Şile bezinden elbise, bluz, ferace, tunik, gecelik, gömlek, masa örtüsü, çay takımı, şalvar, nevresim ve pike takımları gibi birçok ürün tasarımı yapılıyor. Şile bezinin ünü yurt dışına taşmıştır.

Ayazma, Ağlayan kaya, Eşek adası, Elbiz, Kabakoz ağzı, İmrenli ağzı, Bozgaca ağzı, Şuayipli, Akçakese -Mahmutdere plajlarında, Yanlarında getirdikleri, Kireç kaymağı ve Karbonat bir leğen içinde deniz suyu ilâve edilerek, Kireç tülbentten süzüldükten sonra bezler, leğende bastırılır ve istenilen beyazlığa ulaşıncaya kadar bekletilir. Bu arada, kireçteki kimyasal maddelerin Kalsiyum hidroksit pamuğun dokusuna girmesi sağlanmıştır. Bu işlem, aynı zamanda Şile Bezinin terbiye edilmesi işlemidir. Bez, daha kaygan bir yüzey kazanır, giyen ferahlık hisseder. Gözenekler açıldığından giysinin hava geçirgenliği artar. Leğenden alınan kireç kaymaklı bezler, Şalvarlarının paçaları dizlere kadar sıvanmış 5-6 kişi, yan yana dizilip bezi tutarlar, sağa-sola, öne arkaya, Vals misali denize daldırıp çıkartılmak suretiyle 20-26ºC deniz suyu sıcaklığında yıkanır. (Denizin, kıyılarda tuz oranı Binde 18’dir.) Yıkanan bezler, aynı şekilde getirilip, Eğrelti otlarının, Çaltı dikenlerinin, ya da kayaların üstüne serilir.

Ama en iyisi ve makbulü… Altın sarısı, iyotlu ve kuvars kumların üzerine sermektir. Alttan, güneşten kızışmış radyoaktif ihtiva eden kumlar, üstten de güneşin ultraviyole ışınlarına maruz kalan kumaş anında kurur. Ama orada Bir saat kadar kalır ki, bu ışınlar dokuya iyice nüfuz edip dokuyu inceltsin, giyildiğinde hafif dursun, rahat edilsin. (Olması gerekenden fazla süre güneş ışığında kaldığında ipliklerin direnci azalır ve kumaş sararır.) *

Bezlerin toplanma esnasında yine o, 5-6 kişi yan yana dizilir bezi tutarlar, bezi hem çekerek gerdirirler hem de, senkronize şekilde, altınlara bulanmış bezleri silkeleyip saf pamuklu dokuyu ortay çıkarırlar. Bezi birer metre (Kol boyu) olarak katlayıp, 20 Metrelik bir top ŞİLE BEZİ hazırlanmış olur. Bu şekilde gerçek “ŞİLE BEZİ” elde etmiş oluruz. Zaten ŞİLE BEZİ’ nin doğal lifli ve %100 pamuk olması, 20 numara kıvrımlı bürümcük iplikten dokunması nedeniyle ve işlem aşamaları onu diğerlerinden farklı kılar. İşte bu nedenledir ki, ŞİLE BEZİ teri absorban eder, statik elektriği daha az geçirir. Bürümcük olduğundan vücuda yapışmaz, adeta dokunur.

Ona nefes aldırır.

Terletmediği için hijyendir. İnsana huzur verir, kendini iyi hissetmesini sağlar. Teri ve nemi emdiği için de insanı rahatlatır.

Kolay yıkanır. Yıkandıkça incelir, inceldikçe daha güzel görünür. Tüm zamanların sonsuz modasıdır. Kimse ondan vazgeçemez. Giyim sektörünün gözde ürünü şilebezinin en önemli özelliği yapısında sentetik madde kullanılmamasıdır. Yüzde yüz pamuk ipliğinden dokunan şile bezi son derece sağlıklı bir üründür. Bilim adamlarının yaptığı araştırma sonuçlarına göre teknolojinin getirdiği seri üretim giysilerde sentetik yapay kumaşlar yoğun olarak kullanılmaktadır. Bu giysiler gerek insan teninde gerekse organizmanın çalışmasında çok olumsuz etkiler yapmaktadır. Şilebezi tamamen doğal pamuk ipliğinden oluşan doğal bir üründür.